به گزارش پایگاه خبری «عصر کالا» به نقل از بهگزین ،نشریه شماره 38 اتحادیه لوازم خانگی طی مقاله ای به موضوع کیفیت در حوزه صنعت لوازم خانگی پرداخته است که در ادامه باز نشر می شود:

بر اساس گزارش سرشماری مرکزآمار ایران (1390 )، کشور ایران با برخوداری ازجمعیتی بالغ بر 75 میلیون نفر،رشدی مثبت و بیشترین توزیع آن درناحیه قشر جوان، یکی از مهمترین بازارهای منطقه ای برای لوازم خانگی است. آغاز زندگی مشترک در جامعه با تهیه جهیزیه گره خورده است.

تهیه جهیزیه واژه معادلی است برای خرید انواع لوازم خانگی،بر اساس آمار سازمان ثبت احوال کشور سال 1394 ، تعداد 685392 مورد ثبت ازدواج داشته ایم که حدودا معادل خرید همان تعداد کالا از سبد لوازم خانگی است. در کنار زوج های جوان ، افرادی که لوازم خانگی را نو و به روز می کنند و کسانی که بعلت از کار افتادن لوازم خانگی خود، قصد جایگزینی آنها را دارند هم، جزو مشتریان ثابت لوازم خانگی هستند.به طور کلی بر اساس آمار ( 17 فروردین 1385، رویارویی لوازم خانگی ایرانی و خارجی،روزنامه همشهری 3953 ) سالیانه 12 میلیون قلم کالای لوازم خانگی مورد نیاز جامعه ایران است.

طبق نظر دبیر کل انجمن لوازم خانگی(91/8/27 پول نیوز ) گردش مالی صنعت لوازم خانگی به طور متوسط 6 میلیارد دلار اعلام شده است.

دراین بازار بسیار بزرگ که تصویری از بخش داخلی آن ارائه شد و بازارهای خارجی نیز در کنار آن، یک ابرپتانسیل تجاری برای کشور خواهد بود. بنابر دیدگاه رئیس اتحادیه لوازم خانگی،( 6/ 4/ 94 بسیج پرس )کیفیت و قیمت دو عامل اصلی دربازار رقابت داخلی است.

بر پایه آنچه که خود به عنوان یک مصرف کننده بارها شاهد آن بوده ایم، معمولا کالاهای وطنی در مقایسه با اقلام مشابه خارجی ( به غیرازاقلام بنجل چینی ) از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند . رئیس اتحادیه لوازم خانگی بی کیفیتی کالاهای ایرانی رایکی از مهمترین مشکلات لوازم خانگی تولیدی داخل ارزیابی می کند.

در سال های گذشته هر زمان که از پتانسیل های بازار منطقه (آسیای میانه ، عراق ، افغانستان) با انواع فنون بازاریابی و فروش بهره مند شدیم، با ارائه محصولاتمان بلافاصله به علت کیفیت پایین کالاهایمان،از آن بازارها رخت بر بستیم و جز یک سابقه ذهنی منفی از بی کیفیتی چیزی در ذهن مصرف کننده آن بازار باقی نگذاشتیم. صاحب نظران سیاسی و اقتصادی کشور معتقدند، ( 21 / 10 / 92 خبرگزاری مهر  ) .

بی کیفیتی کالاهای صادراتی از مهمترین عوامل عدم حضور موفق در بازارهای قابل دسترسی منطقه( نظیر عراق، افغانستان و آسیای میانه ) است.بنابراین  نظر رئیس انجمن لوازم خانگی ایران، ( 26 / 2/ 95 ، فردا نیوز  ) بیش از 500 واحد صنعتی فعال در زمینه لوازم خانگی با ظرفیت 20 تا 60 درصد مشغول فعالیت هستند و 100 واحد تولیدی لوازم خانگی هم تعطیل می باشد. تولید لوازم خانگی ایران در دو بخش دولتی یا نیمه دولتی و بخش خصوصی انجام می شود، دربخش اول پنج شرکت اصلی پارس ، ارج، ایران پویا، آزمایش و فیلور حضور داشتند.

باگذشت زمان و مشکلات مختلف این مجموعه ها تعطیلی و کاهش ظرفیت تولید به حدی اثر خودرا در این شرکت ها نشان داده که عملاً یا تعطیل شده و یا با تولیدی ناچیز نقش خاصی در بازار ایفا نمی کنند. بخش خصوصی که توسط کارآفرینان تولید لوازم خانگی ایجاد و اداره می شود، به نقل از رئیس انجمن لوازم خانگی( 26 / 2/ 95 . فردا نیوز )سهم اصلی بازار 45 درصدی لوازم خانگی را بر عهده دارد و بعلاوه 65 درصد بازار دراختیار شرکت های خارجی است که 55 درصد این رقم را دو شرکت کره ای بر عهده دارند.

در بازاری که مبتنی بر دو عامل اصلی کیفیت و قیمت است ، اگر تولید کنندگان کارآفرین داخلی نتوانند کیفیت کالای خود را در مقایسه با اقلام خارجی موجود بالا ببرند، جایی برای حضور موفق در این بازار نخواهند داشت. آنها رفته رفته سهم 45 درصدی خود را بازهم به رقیب خواهند بخشید. تاکید بر کیفیت به این دلیل است که محدودیت های غیر قابل حلّی در قیمت کالای تولیدی ایران وجود دارد.بنابراعلام  دبیر کل خانه صنعت معدن و تجارت،( 26 / 2/ 95 . فردا نیوز) تولید کنندگان ایرانی کالای خود را 50 درصد گرانتر از رقبای خارجی تولید می کنند. رئیس انجمن لوازم خانگی نیز،(26/2/95 ،فردا نیوز ) آمار خرید مواد اولیه 7 تا 23 درصدگرانتر از رقبای خارجی را بیان می کنند.

در چنین بازاری یک عامل منفی بسیار تاثیرگذار نیز خود نمایی می کند. بر اساس آمارنماینده ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز،  5/ 7 درصد مجموع قاچاق به کشور را لوازم خانگی به خود اختصاص می دهد.رئیس انجمن تولید کنندگان لوازم خانگی نیز درمصاحبه ای اعلام کرده ( 1/ 2/ 94 شبکه سه سیما )در مقابل 450 میلیون دلار کالای وارداتی قانونی، 5میلیارد دلار کالای قاچاق و معاف از حقوق گمرکی و مالیاتی وارد کشور می شود. این عامل منفی که نمی توان امیدوار بود به زودی از بازار صنعت رخت بربندد، باعث شده فاصله قیمتی کالای تولید داخل و وارداتی کاهش یابد.

پر واضح است اگر بتوان کالایی را داخل کشور با کیفیتی مشابه کالاهای وارداتی و با قیمتی کمترارائه کرد ارجحیت مصرف کننده در خرید آن کالاخواهد بود . متاسفانه عکس این مسئله هم وجود دارد؛ بی توجهی به کیفیت باعث از دست دادن بازارهای بزرگ داخلی و بازارهای کوچک خارجی هدف خواهد بود .

عدم رونق در تولید داخلی، معادل تعطیلی و یا کاهش ظرفیت کارخانجات تولیدی کشور است. پیامدهای ناگوار این موضوع از رشد بیکاری، راکد ماندن ماشین آلات و ظرفیت های تولید کشور، هدر رفتن سرمایه های سخت افزاری، شروع می شود و با تقدیم کردن بازارهای داخل به رقبای خارجی ادامه می یابد.

در نهایت حذف و کاهش تولید داخل، افزایش شدید وابستگی در مصرف کالای وارداتی را به دنبال خواهد داشت . وابستگی به کالای وارداتی آفتی بزرگ برای اقتصاد متکی بر سیاست کشورما است . کافی است تجربه تلخ تحریم ها با هر شدتی مجددا تکرار شود و به یکباره سدی بزرگ( و البته به سختی قابل عبور آن هم با پرداخت هزینه های سنگین) بر سر راه واردات کالاها ایجادگردد.

در آن شرایط باید مجددا به فکر اختراع چرخ بیفتیم . مجدداً به سراغ کارخانجاتی برویم که یا تعطیل شده یا بی رمق و نیمه جان بر جای مانده است . برای یک صنعتگر این مشکل با تمام وجود قابل حس است او می داند چقدردشوار است کارخانه ای که تعطیل شده را مجددا راه اندازی کند .

نیروهای متخصص آن از دست رفته، ماشین آلاتی که نیاز به راه اندازی مجدددارد ، یک حجم بزرگ سرمایه برای خرید مواد و قطعات اولیه ، از جمله این مشکلات است .درکتب مرجع کیفیت و بر پایه نظریه پدر علم کیفیت آقای جوزف جوران، کیفیت در واقع همان بر آورده کردن خواسته های تلویحی و تصریحی مصرف کننده است که نتیجه یک کار مدیریتی(مدیریت کیفیت)  در کل سازمان است.

مدیریت کیفیت در همه مستندات موجود جهان به ویژه، مدارک سازمان جهانی استاندارد سازی ،ISOبرچند اصل استوار است. مشتری مداری، مدیریت،کارگروهی، رویکرد فرایندی و سیستمی ، بهبودمستمر ، رویکرد واقع بینانه در تصمیم گیری ومدیریت توسعه روابط ، اصول مدیریت کیفیت هستند.

به عبارتی کیفیت محصول،نتیجه اجرای درست یک نظام مدیریت کیفیت است. لذا پرداختن به کیفیت پرداختن به تک تک این اصول است .متغیرهای مختلف موثر بر اصول کیفیت درهرمجموعه ای تحت تأثیر عوامل داخلی یا بیرونی سازمان است . در تعاریف و مفاهیم نظری تناقضات خاصی وجود ندارد ،

اما دربرداشت های مختلف سلیقه ای با جهت گیری های مختلف به ویژه علمی یا سیاسی تناقضات عجیبی وجود دارد.اصول مدیریت کیفیت، پایه اصلی بسیاری از فعالیت ها و پژوهش ها در حوزه کیفیت است. به عنوان مثال استاندارد مدیریت کیفیت ایزو 9001بر پایه همین اصول تهیه شده است.

موارد زیادی وجود دارد، که نشان می دهد سازمان های تولیدی ما در ایران علیرغم برخورداری از گواهینامه های نظام مدیریت کیفیت و یا حتی مجموعه ای ازاین نشان های زیبای فریبنده ، فاقد کیفیت لازم درخدمات و یا کالاهای تولیدی خود هستند.

موارد قابل توجهی هم در گزارشات رسمی سازمان ملی استاندارد وجود دارد که نشان میدهد حتی الزامی بودن کاربرد نشان استاندارد و یا برخورداری ازپروانه کاربرد علامت استاندارد ایران مانع تولید کالای بی کیفیت نشده است. طبق گفته مدیرکل استاندارد استان تهران (پایگاه خبری لوازم خانگی ایران مورخ 25 / 7/ 94 کد خبر1088) 700 پرونده باز قضایی در جرایم استاندارد داریم.

بنابر اعلام  نظر دبیر انجمن مدیریت کیفیت ایران ( همایش سازمان ملی استاندارد ایران با فعالان انجمن ها و تشکل های صنفی، صنعت و خدماتی مورخ 16 / 8/ 93 ) متاسفانه در بسیاری ازموارد استانداردهای مدیریتی به جای پیاده سازی خریداری می شوند . برخی با وجهی ناچیز آنها را زینت بخش در و دیوار و سایت سازمان خود می کنند . مواردی هم هست که تا حدودی پیاده سازی می شوند، اما فاقد کارایی لازم می باشند .

زمانی که نگاه پژوهشی جای خود را به نگاه سیاسی متعصبانه یا جناحی می دهد اعلام نظرها رنگ و بوی اصلی خود را از دست می دهند و به عبارتی فاقد اعتبار واقعی می شوند.به عنوان مثال، برخی از متولیان صنعت لوازم خانگی ایران اعتقاد دارد لوازم خانگی تولیدی کشورمان از نظر کیفیت کاملاً با کشورهایی نظیرکره و امریکا قابل رقابت است! (گزارش تراز ازچهاردهمین نمایشگاه بین المللی لوازم خانگی) وبرخی دیگر، کالاهای تولیدی لوازم خانگی را مانندبسیاری ازتولیدات کشور فاقد کیفیت می داند.(گزارش ایلنا نمایشگاه لوازم خانگی 1393 )صاحبان کسب و کار می توانند با شناخت عوامل موثر بر کیفیت ، حذف عوامل ایجاد بی کیفیتی و به وجود آوردن و تقویت عوامل کیفیت آفرین درمجموعه های تولیدی خود، کیفیت کالایشان را که از مهمترین عوامل حفظ و توسعه کسب و کار است، افزایش دهند .

این مسئله یکی از مهمترین دغدغه ها و شاید آرزوهای هر صاحب صنعتی می باشد .پرداختن به عوامل ارتقاء کیفیت می تواند به راحتی جایگاه صنعت لوازم خانگی را در بازار مصرفی بزرگ کشور ارتقاء دهد و زمینه های صادرات کالا را افزایش دهد. این مسئله در صنایع کشور ما قدری آرمان گرایانه است ، اما آرمانی مهم وگریزناپذیر است.