به گزارش پایگاه خبری «عصر کالا» به نقل از ایلنا، از اسفندماه سال گذشته که ویروس کرونا شیوع پیدا کرد مدارس و ادارات دورکار شده و بسیاری از کلاس‌های درس به‌صورت آنلاین برگزار شدند. علاوه بر این در ماه‌های گذشته بسیاری از مشاغل به صورت آنلاین و اینترنتی وظایف خود را انجام می‌دادند؛ موضوعی که باعث شده اهمیت وسایل دیجیتال به‌عنوان ابزار اولیه تحقق تبادلات مجازی و آنلاین بیش از گذشته احساس شود. از این‌رو سیاستگذاری‌های این حوزه باید بر دسترسی عمومی و افزایش ضریب دسترسی این قبیل کالاها در سطح جامعه قرار گرفته و به گفته کارشناسان تمهیداتی اندیشیده شود تا همه مردم بتوانند از این امکانات بهره‌مند شوند.

از سوی دیگر باید توجه داشت گوشی هوشمند و اینترنت که هزینه‌های مصرفی آن در سال‌های قبل در سبد هزینه خانوار قرار نداشت و استفاده از آن از نوع سرمایه‌ای بود حالا به یک هزینه ثابت تبدیل شده و افراد عموما به این کالاها نگاه مصرفی دارند. البته از همان زمان نیز خانوارها به‌دنبال تهیه یک گوشی هوشمند یا تبلت برای آموزش فرزندانشان بودند. در آن زمان قیمت یک گوشی هوشمند که کارایی چندانی نداشت اما قابلیت استفاده برای آموزش آنلاین و مسائلی از این قبیل را داشت حدود یک میلیون و 500 هزار تومان هزینه روی دست خانوارها می‌گذاشت اما همان مدل گوشی هوشمند اکنون نزدیک به چهار میلیون تومان است.

ابتدای سال نرخ دلار در کانال 13 هزار تومان بود اما حالا از مرز 26 هزار تومان عبور کرده است. در سال گذشته واردات موبایل نسبت به سال 1397 رشد 157درصدی داشت. از طرفی در هشت ماه اخیر که ویروس کرونا در کشورمان شیوع پیدا کرده، گرچه آمارهای دقیقی در زمینه میزان واردات در دست نیست اما آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد واردات نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته بیش از 10درصد افزایش داشته است.

به‌دنبال دست‌دوم

اگر سری به مراکز فروش موبایل زده باشید متوجه خواهید شد در گذشته تعداد کمی از فروشگاه‌داران اقدام به خرید و فروش کالای دست‌دوم می‌کردند اما حالا و با توجه به افزایش شدید قیمت‌ها، رویه فرق کرده است. بسیاری از فروشگاه‌های عرضه‌کننده لوازم دیجیتال و ارتباطی به‌دلیل افزایش بی‌رویه قیمت دلار و رشد قیمت کالاهای وابسته به واردات اقدام به خرید و فروش لوازم دست‌دوم می‌کنند.

یک ماهی است رونق فروشگاه‌هایشان بر‌پایه این نوع کالاها استوار است. بررسی‌های میدانی خبرنگار جام‌جم نشان می‌دهد در بازارهای عرضه‌کننده لوازم دیجیتال گرد کسادی پاشیده شده و بسیاری از متقاضیان به‌دلیل افزایش شدید قیمت اقلام این حوزه یا نمی‌توانند یا تمایلی برای خرید ندارند.

افزایش 2 برابری قیمت‌ها

همزمان با شیوع ویروس کرونا بسیاری از مشاغل مجبور شدند فعالیت خود را در فصل بهار به میزان 50درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش دهند. اما بازار لوازم دیجیتال و الکترونیک این‌طور نبود و با مصوباتی در‌مورد دورکاری کارمندان و دانش‌آموزان نه‌تنها کسب و کار و میزان تقاضا برای خرید این محصولات کم نشد بلکه اقبال برای استفاده از این دستگاه‌ها افزایش یافت و تقاضا در این بخش رشد قابل‌توجهی داشت. با این حال قیمت کالاهای دیجیتال طی پنج ماه گذشته رشد بیش از دو برابری را تجربه کرده است. با این‌که برخی فعالان بازار معتقدند کالا در سطح بازار کم است اما بررسی‌ها نشان می‌دهد واردات این لوازم نسبت به قبل کاهشی نداشته است. اگر این موضوع صحت داشته باشد مشخص است برخی افراد اقدام به سودجویی کرده‌اند و کالاهای مورد نیاز با وجود مکفی بودن در بخش واردات، باز هم با کمبود در سطح بازار مواجه است.

سال گذشته در دنیا حدود یک میلیارد و 500هزار دستگاه گوشی تلفن همراه تولید شده که حدود یکدرصد آن وارد ایران شده است. این در حالی است که طی مدت فروردین تا شهریور ماه میزان گوشی‌های تلفن همراهی که وارد کشور شده تامین‌کننده نیاز جامعه بوده است اما ظاهرا بخشی از این واردات وارد بازار نشده و همین موضوع منجر به رشد چشمگیر قیمت‌ها در این بازار شده است. همچنین برخی از شرکت‌های وارد‌کننده با این‌که در زمان پرداخت و تسویه، ارز را با نرخ پایین‌تری تهیه کرده بودند اما حالا نرخ کالا را به نرخ روز دلار محاسبه و عرضه می‌کنند. موضوعی که می‌توان از آن به عنوان یکی از دلایل افزایش قیمت کالاهای دیجیتال در سطح بازار یاد کرد.

رونق سایت‌های خرید و فروش کالای دست‌دوم

مدتی است مردم برای فروش کالاهای دست‌دوم خود از طریق سایت‌های مختلفی اقدام می‌کنند. سایت‌هایی که در طول چند سال گذشته چندین شغل واسطه‌ای را حذف کرده‌اند. یکی از این مشاغل سمساری‌ها بوده که گر چه در گذشته رونق زیادی داشته است اما در شرایط فعلی اگر بخواهند به سیستم سنتی خود ادامه دهند طبیعتا دیگر قادر به ادامه حیات نخواهند بود. از این‌رو فعالان این صنف نیز با استفاده از ظرفیت این سایت‌ها اقدام به خرید و فروش کالا می‌کنند تا بتوانند همچنان در اقتصاد کشور سهمی داشته باشند. جالب اینجاست که بسیاری از این سمساری‌ها اقدام به خرید و فروش موبایل، تبلت، لپ‌تاپ و لوازم دیگر در حوزه دیجیتال هم می‌کنند.

به این صورت که اقلام موجود در سایت‌های خرید و فروش محصولات دست‌دوم را با قیمت پایین‌تری خریداری کرده و با تبلیغات پیامکی و سایتی آنها را می‌فروشند. برخی فعالان بازار دیجیتال معتقدند از زمانی که افزایش قیمت اتفاق افتاده، خرید و فروش گوشی‌های دست‌دوم و موبایل‌هایی که دیگر کارایی ندارند رونق گرفته است. برخی از این فعالان می‌گویند: تعدادی از سودجویان هستند که گوشی‌های تعمیری و خرابی که دیگر کارایی ندارد را می‌خرند و پس از جمع‌آوری، چند گوشی تلفن همراه سالم از قطعات آنها درست می‌کنند و به نام گوشی استفاده شده می‌فروشند.

مدل‌های سامسونگ، اپل، هوآوی، شیائومی و نوکیا در گوشی تلفن‌همراه و اپل، ایسر، ایسوس و لنوو برای لپ‌تاپ از پرطرفدارترین برندهای بازار ایران هستند که این روزها برای خرید هرکدام از اینها باید برنامه‌ریزی مالی خانوار تغییراتی کرده و یک تکان اساسی به خود بدهد. برند سامسونگ در سال گذشته توانست پرطرفدارترین برند در بازار ایران باشد و 52درصد سهم مصرف گوشی تلفن‌همراه را به خود اختصاص دهد. به‌طوری‌که اکنون ارزان‌ترین گوشی تلفن همراه این برند در بازار چیزی حدود دومیلیون تومان قیمت دارد. گوشی‌ای که البته از امکانات خاصی برخوردار نیست.

لپ‌تاپ‌های قاچاق در بازار

در نابسامانی بازار همیشه افرادی هستند که قصد دارند از شرایط به نفع خودشان استفاده کنند. در شرایط فعلی که کشور در مضیقه ارزی قرار دارد و واردات موبایل با مشکلات زیادی همراه شده است برخی افراد اقدام به واردات غیرقانونی لپ‌تاپ و این محصولات را در سایت‌های اینترنتی عرضه می‌کنند. البته این موضوع هم باعث ارزانی یا کاهش قیمت این دستگاه دیجیتال در بازار نشده است. در شرایط عادی افزایش قیمت‌های موبایل و لپ‌تاپ در ایران می‌تواند دلایل مختلفی ازجمله افزایش نرخ تورم، افزایش تقاضا، کاهش واردات، افزایش نرخ ارز، افزایش قیمت‌های جهانی و ... داشته باشد، بااین‌حال آمار و ارقام نشان می‌دهد دلایل کافی وجود دارد که بخش قابل‌توجهی از افزایش قیمت‌ها در بازار موبایل و لپ‌تاپ در ایران را ناشی از عدم‌نظارت بر این بازار بدانیم.

البته بی‌شک مهم‌ترین عاملی که در این زمینه وجود دارد افزایش نرخ ارز یا کاهش ارزش پول ملی است.

پرفروش ترین گوشی‌های بازار ایران کدامند؟

فروشندگان بازار موبایل می‌گویند که در حال حاضر پرفروش‌ترین گوشی‌ها، گوشی‌هایی هستند که بازه قیمتی بین 3 تا 6 میلیون تومان دارند و البته پربازدیدترین گوشی‌های فروشگاه‌های آنلاین هم مربوط به همین دسته قیمتی است. بر اساس گفته فروشندگان در حال حاضر بیشترین تقاضا برای گوشی در بازار مربوط به برند شیائومی و رده‌های میانی گوشی سامسونگ است و البته گوشی‌های ارزان‌قیمت هوآوی هم در فهرست بیشترین تقاضای مشتریان ایرانی است که این روزها با ریزش شدید ارزش پول ملی و جهش قیمت دلار مواجه هستند و قدرت خریدشان در بازار فناوری کمتر و کمتر می‌شود.

این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که وزارت آموزش و پرورش چندی پیش اعلام کرد که نزدیک به یک سوم دانش‌آموزان ایرانی به گوشی و تبلت و اینترنت دسترسی ندارند و حالا که دلار نرخ بی‌سابقه 27 هزار تومان را رد کرده است به نظر می‌رسد که دانش‌آموزان بیشتری قدرت خریدشان را در این بازار از دست بدهند.

جهش قیمت موبایل در بازار تهران

در بازار تهران بهای گوشی شیائومی مدل Redmi Note 9 به 6 میلیون و 159 هزار تومان رسیده است. این در حالی است که همین مدل گوشی در میانه مرداد ماه امسال فقط 4 میلیون و 150 هزار تومان قیمت داشته است. قیمت گوشی Galaxy A51 هم در بازار تهران بین 8 تا 8 میلیون و 900 هزار تومان قیمت خورده. این در حالی است که همین مدل گوشی در نیمه مرداد امسال حدود 6.5 میلیون تومان قیمت داشته است.

بهای گوشی سامسونگ Galaxy A70 هم در حال حاضر به 7 میلیون و 800 هزار تا 8 میلیون و 400 هزار تومان رسیده این در حالی است که همین گوشی در مرداد ماه 7 میلیون و 600 هزار تومان قیمت داشته است.

فروشندگان می‌گویند که بسیاری از مدل‌های گوشی در حال حاضر در بازار وجود ندارد و با تشدید تحریم‌ها و بسته شدن مرزها به دنبال شیوع کرونا مشتریان ایرانی انتخاب‌های محدودتری در بازار موبایل دارند.

در حال حاضر میانگین قیمت گوشی پرتقاضا و پرفروش برای دانش‌آموزان از 2 میلیون و 950 هزار تومان در دو هفته قبل به 3 میلیون و 800 هزار تومان رسیده و نرخ تبلت نیز متاثر از نوسانات ارز افزایش یافته است

اپراتورها گوشی قسطی به مردم می‌فروشند

در این شرایط وزارت ارتباطات اعلام کرده است که وام 500 میلیارد تومانی در اختیار اپراتورها قرار می‌دهد تا گوشی‌های موبایل را به صورت اقساطی در اختیار مشتریان قرار دهند. این مدل البته در سایر کشورهای جهان رایج است و عرضه گوشی‌های تلفن همراه معمولا در دایره خدمات اپراتورهاست و اپراتورها سیم کارت را همزمان با گوشی‌های تلفن همراه و با خدمات ویژه به مردم عرضه می‌کنند.

محاسبه قیمت روز ارز از سوی واردکنندگان

ابراهیم درستی، رئیس اتحادیه صوت، تصویر و موبایل در گفت‌وگویی که با خبرنگار جام‌جم داشت، تصریح کرد: برخی شرکت‌های واردکننده تلفن‌همراه فقط طی یک روز کالاهای خود را 200تا400هزار تومان گران کردند. این در حالی است که این شرکت‌ها ارز را با نرخ پایین‌تری تهیه کرده، اما به قیمت روز محاسبه و به بازار عرضه می‌کنند.

وی تاکید کرد: افزایش قیمت کالاهای حوزه دیجیتال مستقیم به قیمت ارز وابسته است، اما به شرکت‌های واردکننده تلفن‌همراه و انجمن واردکنندگان توصیه می‌کنم و تذکر می‌دهم کالای وارداتی خود را بر مبنای ارزی که آن کالا را تهیه کرده‌اند به بازار عرضه کنند. برخی افراد گمان می‌کنند عرضه‌کننده نهایی محصول گرانفروشی می‌کند، اما حقیقت این است شرکت‌های واردکننده کالا را گران و به نرخ روز ارز تحویل آنها می‌دهد. درستی با بیان این‌که تقاضا برای خرید تلفن‌همراه افزایش زیادی داشته است، افزود: با توجه به آموزش از راه دور مدارس و دانشگاه‌ها، اکنون تقاضا در بالاترین سطح خود قرار دارد و با این‌که نسبت به سال گذشته افزایش قیمت زیادی در این بخش اتفاق افتاده، اما باز هم خانواده‌ها مجبور به خرید این کالا بوده و هنوز بازار در این زمینه کشش قیمتی دارد. رئیس اتحادیه صوت، تصویر و موبایل ادامه داد: آمار واردات نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نکرده است، اما تقاضا بیشتر شده و همین موضوع به دلیلی برای گرانی بیشتر کالاهای حوزه دیجیتال تبدیل شده است.

به بیان بهتر، اکنون انگیزه کافی برای خرید وجود دارد، بنابراین از بانک مرکزی می‌خواهیم برای متعادل‌سازی بازار به واردکنندگانی که در چارچوب قانون اقدام به واردات این نوع کالاها می‌کنند، ارز بیشتری تخصیص دهد تا مشکلی از این بابت نداشته باشیم. وی افزود: مردم به دنبال تهیه کالای با کیفیت و نوآور هستند و اگر محصولات داخلی بتواند نیاز خانوارها را رفع کند قطعا مردم به سمت خرید تولیدات ملی تمایل بیشتری خواهند داشت.

این اتفاق اکنون در بخش تولید تلویزیون و لوازم خانگی افتاده و پیشرفت زیادی در تولید این کالاها حاصل شده است، اما اگر نمونه‌های خارجی از فناوری بسیار بالاتری نسبت به نمونه داخلی آن محصول برخوردار باشند، مردم به سمت کالای بهتر سوق داده می‌شوند. از این رو علاوه بر حمایت از تولید داخل حتما باید از کالاها و تولیداتی که بتوانند با فناوری روز دنیا، کالای باکیفیت را در اختیار مردم بگذارند، حمایت شود.

به گفته این مقام صنفی، خدمات پس از فروش یکی از مواردی است که مورد توجه خانوارهاست و هر شرکتی که بتواند خدمات ارزنده‌تری ارائه کند می‌تواند سهم بیشتری از بازار را در اختیار داشته باشد؛ موضوعی که در ایران توجه چندانی به آن نمی‌شود، اما شرکت‌های خارجی این موضوع را به‌خوبی درک کردند و برای حفظ مشتری خود خدمات پس از فروش مناسبی را به مشتریان خود عرضه می‌کنند.