به گزارش پایگاه خبری «عصر کالا» به نقل از فارس، این روزها وضعیت بازار لوازم خانگی به دلیل کمیاب بودن لوازم خانگی و گرانی بسیار مورد بحث است.

فروشندگان و فعالان بازار علت گرانی‌ها و کمیاب شدن لوازم خانگی را عدم عرضه لوازم خانگی از سوی تولید‌کنندگان به بازار عنوان می‌کنند در حالی که تولید‌کنندگان با رد این موضوع وضعیت اخیر بازار لوازم خانگی را افزایش تقاضا عنوان می‌کنند.

به هرحال پس از گران شدن نرخ ارز قبل از بازگشت تحریم‌ها قیمت لوازم خانگی آن هم در صورتی که کالای مورد نظر یافت شود بسیار گران شده و این موضوع مشکلات بسیاری را برای مردم فراهم کرده است.

برای بررسی دلایل اصلی وضعیت بازار لوازم خانگی گفت‌وگویی با حسین رحمانی‌نیا مدیرعامل یکی از شرکت‌های تولید‌کننده لوازم خانگی داخلی انجام شده که در ادامه آمده است:

* برخی تولیدکنندگان لوازم خانگی تولید را کاملا متوقف کردند

 آقای رحمانی‌نیا  با توجه به اینکه کمتر از یک سال پیش فروشندگان لوازم خانگی از رکود بازار لوازم خانگی گلایه‌مند بودند، دلایل گرانی و کمیاب شدن  یکباره لوازم خانگی چیست؟  افزایش قیمت ارز بازار لوازم خانگی را بهم ریخته یا اینکه تحریم‌هایی که هنوز نیامده باعث بروز چنین اتفاقاتی در بازار لوازم خانگی شده است؟

رحمانی‌نیا: قطعا علت بروز همه اتفاقات در حوزه لوازم خانگی تحریم‌ها نبوده بلکه بخش زیادی از مسائل پیش آمده در این بازار به مسائل مدیریتی و بی‌برنامگی در بخش صنعت تولید لوازم خانگی ارتباط دارد. در کشور ما تصمیمات و بحران‌های اقتصادی به سرعت در روند تولیدات صنعتی تاثیرگذار است بنابراین از آنجا که از قبل برای بحران تحریم آمادگی و برنامه‌ریزی نداشتیم این اتفاق افتاد و اثرات روانی هم مزید به علت شد.

علاوه بر نداشتن برنامه برای مقابله با تحریم‌ها، موضوع جلوگیری از عدم افزایش قیمت لوازم خانگی متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه هم در بروز وضعیت کنونی بازار لوازم خانگی مؤثر بود.

وقتی مواد اولیه تولید افزایش قیمت دارد اما تولید کننده نمی‌تواند قیمت نهایی محصولش را متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه افزایش دهد مجبور می‌شود تولید را تعطیل کند که این اتفاق در بخش تولیدات لوازم خانگی افتاد و تولید‌کنندگان برای جلوگیری از ضرر و زیان مجبور به توقف تولید شدند.

بنابراین اتفاق نامیمونی به طور نانوشته در بخش تولیدات لوازم خانگی به وقوع پیوست و متعاقب آن تولیدکنندگان دست از تولید برداشتند و اقدام به تعدیل نیروی انسانی کردند بطوری که در حال حاضر برخی از تولیدکنندگان لوازم خانگی بطور کامل تولیدات خود را متوقف کرده‌اند.

همچنین برخی از تولید‌کنندگان لوازم خانگی به مسئولان اعلام کرده‌اند که اگر تمهیدات لازم توسط مسئولان و متولیان بخش صنعت صورت نگیرد ممکن است آنها هم مجبور به تعطیلی واحد تولیدی خود شوند.

 شما توقف تولید را در بخش  لوازم خانگی در برخی برندها را عنوان می‌کنید در حالی که تولید‌کنندگان لوازم خانگی به این مساله اذعان نمی‌کنند و آن را نمی‌پذیرند؟ این گفته شما براساس چه مستنداتی است؟

رحمانی‌نیا: در حال حاضر علت کمبود لوازم خانگی عدم تولید برنامه‌ریزی و عدم حمایت از تولید‌کنندگان است. اما به هرحال از شرایط آسیب‌پذیر یک عده سودجو هم سوءاستفاده می‌کنند بطوریکه به محض اینکه  این سودجویان متوجه شدند، تولید‌کنندگان لوازم خانگی به علت شرایط پیش آمده  تولید را کاهش یا متوقف می‌کنند به بازار وارد شدند و با خرید و احتکار لوازم خانگی وضعیت بازار لوازم خانگی را بهم ریختند.

البته دولت از این موضوع مطلع شد و با تشکیل ستاد ضد احتکار و اختفا برخورد خود با این سودجویان را آغاز کرد.

* 2 علت اصلی بهم‌ریختگی بازار لوازم خانگی

بنابراین بطور کلی مشکل اول در بازار لوازم خانگی تامین مواد اولیه و موضوع دوم  تصمیم‌گیری برای افزایش قیمت کالای نهایی متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه است.

ورق فولاد یکی از مواد اولیه مورد نیاز تولید‌کنندگان لوازم خانگی است که در حال حاضر قیمت این کالا توسط شرکت فولاد افزایش یافته و قیمت ABS هم که یکی دیگر از مواد اولیه و مهم در تولید لوازم خانگی است  توسط شرکت‌های پتروشیمی افزایش پیدا کرده است.

طبیعتا تامین حقوق 650 نفر نیروی انسانی نیازمند سودآوری شرکت است و سودآوری باعث می‌شود تا شرکت از بین نرود و چرخ آن بچرخد.

 شما علت بهم ریختگی بازار لوازم خانگی را عدم تامین مواد اولیه و همچنین افزایش نیافتن قیمت لوازم خانگی متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه عنوان می‌کنید؟ در حالی که از ابتدای امسال تاکنون دو بار لوازم خانگی افزایش قیمت یافته است یک بار در اواخر فروردین ماه مجوز افزایش قیمت لوازم خانگی صادر شد و به تازگی هم سازمان حمایت بدون ابلاغ کتبی و رسمی مجوز افزایش قیمت 20 تا 25 درصدی را برای تولید‌کنندگان صادر کرده است. آیا این میزان افزایش قیمت کافی نبوده است؟

رحمانی‌نیا: مجوز افزایش قیمت اخیر لوازم خانگی، هنوز به صورت رسمی ابلاغ نشده است و شرکت‌های تولید کننده لوازم خانگی هنوز برای اعمال افزایش قیمت ابهام دارند زیرا ممکن است این افزایش قیمت را اعمال کنند و سپس مورد سوال سازمان حمایت قرار بگیرند که براساس چه مجوزی این افزایش قیمت را اعمال کرده‌اند. بنابراین باید مسئولین امر تکلیف افزایش قیمت را رسما اعلام کنند و برای اینکه بازار از حالت قفل شدن خارج شود مسئولین امر باید برای اعلام رسمی افزایش قیمت سرعت عمل به خرج دهند.

وقتی اجازه افزایش قیمت محصول تمام شده متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه به تولید‌کنندگان داده نمی‌شود، تولید‌کننده باید به مصرف‌کننده سوبسید بدهد و قطعا در چنین شرایطی یک تولید‌کننده به حیات تولیدی خود نمی‌تواند ادامه دهد و مجبور می‌شود تولید خود را متوقف کند.

 مواد اولیه چقدر افزایش قیمت داشته است؟

رحمانی‌نیا: قیمت مواد اولیه حدود 80 تا 90 درصد افزایش یافته است البته بخشی از این افزایش قیمت‌ها افسار گسیخته و به دلیل سودجویی است. اما بهرحال ما مواد اولیه مورد نیاز بخش تولید خود را باید با چنین افزایش قیمتی خریداری کنیم.

متاسفانه به دلیل آسیب‌پذیر بودن اقتصاد ما هر تکانه‌ای که در مسائل ارزی پیش می‌آید تاثیر مستقیم به صورت واقعی و غیرواقعی بر روی  قیمت مواد اولیه دارد. 

حتی تولید‌کنندگان مواد اولیه هم باید بخشی از مواد اولیه تولید را از طریق واردات تامین کنند بنابراین افزایش قیمت ارز بر قیمت تمام شده مواد اولیه تأثیرگذار است و از آنجا که ما تولید‌کنندگان مواد اولیه خود را از بازار تامین می‌کنیم به ناچار قیمت محصول نهایی‌مان افزایش می‌یابد.

حدود 85 درصد از  قیمت تولیدات  لوازم خانگی بستگی به مواد اولیه و بقیه بستگی به هزینه‌های حامل‌های انرژی و هزینه کارگری دارد بنابراین قیمت ارز به صورت مستقیم روی 85 درصد از قیمت مواد اولیه اثرگذار است.

 چقدر از قطعات مورد نیاز برای تولید شما از طریق واردات تامین می‌شود و با توجه به تحریم‌ها چه مشکلاتی برای تامین این قطعات دارید؟

رحمانی‌نیا: نزدیک به 30 درصد مواد اولیه مورد نیاز ما مانند فوم، کمپرسور و موتور فن از طریق واردات تامین می‌شود.

 با توجه به تحریم‌ها مشکلی هم برای تامین این قطعات و مواد اولیه دارید؟

رحمانی‌نیا: بله داریم، اما سعی کرده‌ایم این موارد را با تهیه از کشورهای مختلف تامین کنیم.

قبلا قطعات مورد نیازمان را از کره تهیه می‌کردیم اما با آغاز تحریم‌ها و با توجه به روابط نزدیکی که بین کره و آمریکا وجود دارد کشور کره دیگر حاضر به فروش این قطعات به ما نیست بنابراین ما هم با تغییر کشور مبدا برای واردات قطعات و مواد اولیه مورد نیاز لوازم خانگی سعی کرده‌ایم تا مشکلاتمان را حل کنیم.

 پس از بروز گرانی‌ها  و کمبود در حوزه لوازم خانگی شما اعلام کردید که برای جبران کمبود در بازار لوازم خانگی آمادگی دارید که به صورت سه شیفت تولید کنید؟ این اتفاق افتاد؟

رحمانی‌نیا:  ما به عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی تصمیم گرفتیم که در این بخش به کمک دولت بیاییم و اعلام کردیم که حاضر هستیم در صورت کمک دولت و رفع موانع،  به صورت سه شیفت کار کرده تا بخشی از نیاز بازار را تامین کنیم، اما به طور عملی تاکنون این اتفاق نیفتاده است.

 چرا این اتفاق نیفتاد؟

رحمانی‌نیا: دولت کمک نکرد. البته ما در صدد تامین مواد اولیه از مبادی مختلف هستیم و انشاء الله برای تولید در ماه‌های آتی مشکلی نخواهیم داشت ولی از دولت انتظار داریم که در رفع برخی مشکلات از جمله تامین ورق از فولاد به ما کمک کند. در حال حاضر ورق فولاد در بازار موجود نیست و باید آن را از بازار سیاه تامین کرد.

بنابراین وقتی یک ماده اولیه آنقدر گران می‌شود که به شدت قیمت تمام شده را تحت تاثیر قرار می‌دهد تولید کننده هم در چنین شرایطی ترجیح می‌دهد که مدتی تولید را متوقف کند تا مجبور به پرداخت قیمت نامتعارف مواد اولیه نشود و همین موضوع کمبود در کالا در بازار را رقم می‌زند.

در شرایطی که ما آمادگی خود را برای تولید در سه شیفت اعلام کردیم از وزارت صنعت، معدن و تجارت انتظار داشتیم تا ورق فولاد مورد نیاز ما را از شرکت‌های زیر مجموعه خود تامین کند که این اتفاق نیفتاد.

برای تامین ABS هم که شرکت تولید کننده آن زیر مجموعه پتروشیمی‌ها و ستاد اجرایی فرمان امام هستند وزارت صنعت می‌توانست به ما کمک کند که در این راستا هم اتفاقی صورت نگرفت.

با توجه به اینکه اکنون در شرایط تحریم باید قطعات مورد نیاز تولیدات را از کشورهای مختلف تهیه کنید این امر بر روی کاهش کیفیت کالای تولیدی تاثیر نگذاشته است؟

رحمانی نیا: خیر، چه بسا برخی قطعات را با کیفیت بهتری تهیه می‌کنیم.

شرکت تولیدی ما هر قطعه و هر نوع ماده‌ اولیه را قبل از ورود به چرخه تولید تست می‌کند و در صورت اخذ استانداردهای لازم آن را وارد چرخه تولید می‌کند، بنابراین تغییر مبادی واردات قطعات تاثیری در کیفیت محصول تولیدی ما نخواهد داشت و با وجود تمام مشکلات از تولید محصولات کیفی صرف‌نظر نخواهیم کرد.

در حال حاضر روزانه 350 دستگاه لوازم خانگی تولید و به بازار عرضه می‌کنیم در حالی که پیش از این روزانه 250 دستگاه تولید می‌کردیم.

 یک تولید کننده برای ادامه تولید چه انتظاری از دولت دارد؟

رحمانی‌نیا: انتظار ما تثبیت قیمت ارز با هر نرخ مورد تایید دولت است. تثبیت نرخ ارز در هر نرخی تکلیف تولید‌کنندگان را روشن می‌کند.

در بازار متلاطم تولید لوازم خانگی، عدم ثبات نرخ ارز منجر شده است که بسیاری از تولید‌کنندگان جرات تولید دوباره را نداشته باشند و تصور من آن است که اگر نرخ ارز تثبیت شود تولید کننده‌ها هم بتوانند برای تولید برنامه‌ریزی کنند.

*الان بهترین فرصت برای تقویت تولید‌کنندگان داخلی است

 چند درصد بازار لوازم خانگی را تولیدات داخلی تشکیل می‌دهد؟

رحمانی‌نیا: به دلیل سیاست‌های غلط ، قاچاق لوازم خانگی و واردات بین 50 تا 70 درصد از بازار لوازم خانگی وارداتی است و حدود 30 درصد از تولیدات داخلی تامین می‌شود.

 در سال حمایت از کالای ایرانی چه انتظاری از مسئولان می‌رود؟

رحمانی‌نیا: در سالی که به نام حمایت از تولید داخلی و کالای ایرانی مزین شده انتظار می‌رفت که وضعیت تولید داخلی شرایط بهتری داشته باشد اما مسائل مختلف باعث شده که صنعت لوازم خانگی در بلاتکلیفی تصمیم‌گیری بسر ببرد.

اکنون بهترین فرصت برای تقویت شرکت‌های تولید کننده داخلی است. کشور ژاپن در جنگ جهانی با آمریکا با خاک یکسان شد ولی بر روی پای خودش ایستاد و همه نیازهایش را خودش تامین کرد ما هم باید از تمام نیرو و توان خودمان استفاده کنیم تا بتوانیم روی پای خودمان بایستیم.

تولید محصولات خارجی با نام و برند خارجی در کشور ما به معنای تولید داخلی نیست و تولید با این شرایط،  یک استراتژی غلط است و هدف مقام معظم رهبری از حمایت از تولید داخلی، حمایت از اینگونه تولید نیست.

برای یک تولید کننده خارجی تولید در داخل کشور ما بسیار به صرفه‌تر از واردات آن کالا است زیرا در این شرایط از پرداخت تعرفه واردات معاف می‌شود و در مقابل کالایی که در کشور ما تولید می‌شود را به قیمت تمام شده نهایی که در خارج از کشور تولید می‌شود عرضه می‌کند.

ما باید کالای ایرانی تولید کنیم و فرمایش رهبری در حمایت از تولید کالای ایرانی حمایت از تولید برندهای ایرانی در داخل کشور نبوده است.

ما ظرفیت بلااستفاده بسیار فراوانی داریم که با تقویت این ظرفیت‌ها می‌توانیم تولید را افزایش دهیم.