عصر کالا- اخیرا یک دستیار هوش مصنوعی متن باز و مبتنی بر صوت، در کیکاستارتر موفق به جذب سرمایهی لازم شده است و بهزودی به رقیب اکو، سیری و دیگر دستیارهای دیجیتال تبدیل خواهد شد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر کالا» به نقل از زومیت، داستانهای علمی-تخیلی مملو از کامپیوترهای پیشرفته و شروری هستند که علیه انسانها طغیان میکنند. معروفترین آنها احتمالا هال 9000، کامپیوتر هوش مصنوعی فیلم «2001: ادیسهی فضایی» است که به خودآگاهی دست پیدا میکند و دست به کشتار خدمهی سفینهی فضایی خود میزند. از دیگر ابرکامپیوترهای مشابه هال 9000 در فیلمهای دیگر میتوان آلتیمیت کامپیوتر در سوپرمن 3، پروتئوس 4 در بذر شیطان، کولوسس در پروژهی فوربین و البته اسکاینت در سری فیلمهای ترمیناتور را نام برد.
با این حال هر چند اغلب ابرکامپیوترهای هوش مصنوعی که روی پردهی نقرهای به تصویر کشیدهاند، شرور و طغیانگر هستند؛ اما حداقل یک کامپیوتر پیشرفته در دنیای داستانهای علمی-تخیلی وجود دارد که همچون بقیه طینت شروری ندارد: مایک (مخفف مایکرافت)، ابرکامپیوتری سرگرمکننده و دوستداشتنی در رمان علمی تخیلی «ماه معشوقهای سختگیر است»، نوشتهی رابرت آنسون هانلاین. مایک در این کتاب به بهترین دوست راوی داستان تبدیل میشود، طرف انسانها قرار دارد و برای آزادی افرادی که به کرهی ماه تبعیده شدهاند، مبارزه میکند.
اینجا در دنیای واقعی، هیچ ابرکامپیوتری هنوز طرف انسانها قرار ندارد؛ اما این موضوع ممکن است بهزودی تغییر کند. مایکرافت 2، نام اسپیکر هوشمند جدیدی است که اخیرا در کیکاستارتر عرضه شدهو آنطور که جاشوا مونتگومری، سازندهی آن تأکید میکند، برخلاف نمونههای معروفتری همچون آمازون اکو و گوگل هوم، منافع کاربران را در نظر میگیرد.
هدف مونتگومری با مایکرافت، ساخت یک جایگزین متن باز برای نمونههای مشابه ساخت غولهای فناوری و ایجاد بهترین دستیار دیجیتال برای حفاظت از حریم شخصی کاربران است. وی در گفتگو با وبسایت دیجیتال ترندز میگوید:
شرکتهایی نظیر گوگل و آمازون قصد دارند کاربران را درون اکوسیستمی که تحت نظارت خودشان است محصور کنند و سپس به کسب درآمد از آنها بپردازند. هدف ما فراهم کردن بهترین تجربهی ممکن برای شما است. ما میخواهیم محصولی بسازیم که حامی شما باشد.
چالشی بزرگ
مونتگومری چند سال پیش وارد عرصهی دستیارهای هوش مصنوعی شد و اکنون ادارهکنندهی یک هکراسپیس در کانزاس سیتی ایالات متحده است. وی میگوید تیم تحت نظارتش مشغول کار روی یک پروژه بوده و نیاز به یک دستیار هوشمند صوتی داشته است؛ اما متأسفانه موفق نشدند دستیاری پیدا کنند که آزادی مورد نیاز آنها را در اختیارشان قرار دهد. او میگوید: «در این برهه، یک کاربر معمولی ممکن است [از یافتن دستیار مورد نیاز خود] ناامید شود و به سمت گزینهای همچون اکو رو بیاورد. اما ما تصمیم گرفتیم دستیار هوش مصنوعی خودمان را بسازیم.»
لازم به اشاره نیست که این تصمیم، انتخاب آسانی نیست. شرکتهایی که در عرصهی اسپیکر هوشمند مبتنی بر دستیار هوش مصنوعی به موفقیت دست یافتهاند، (عموما آمازون و گوگل)، از قضا دو غول قدرتمند دنیای فناوری بهحساب میآیند که برای تبدیل شدن به اولین شرکت یک تریلیون دلاری دنیا در حال رقابت با یکدیگر هستند. آنها ظاهرا به منابع نامحدود دسترسی دارند و به دلایل متعددی قادرند رقبای خود را در هر زمان از میدان به در کنند. اما مگر قهرمانان داستانهای محبوبمان همیشه افراد عادی و کوچکی نبودند که موفق به شکست غولهای بزرگ میشدند؟
نتیجهی تلاش مونتگومری، راهاندازی کمپین موفقی برای نسخهی اولیهی مایکرافت در سال 2015 بود. اکنون نسخهی دوم این دستیار هوش مصنوعی در قالب محصولی که ظاهر بهبودیافتهتری نسبت به نسل پیشین خود دارد، بازگشته است. آنطور که مونتگومری میگوید، نسخهی اولیهی مایکرافت ظاهر ساده و پیشپا افتادهای داشت و بیش از همه به یک ابزار هک شبیه بود. اما مایکرافت 2 به اسپیکر هومپاد اپل شباهت دارد و همانند آمازون اکو شو مجهز به یک نمایشگر است. مونتگومری میگوید:
مایکرافت 2 نهتنها قادر به صحبت کردن است؛ بلکه میتواند با نمایش عناصر گرافیکی و ویجتها، به نحو بهتری کاربر را از صحبتهای خود آگاه کند. یک تصویر به اندازهی هزاران واژه معنی و مفهوم دارد.
دومین نسل مایکرافت بهجای تک میکروفونی که در نسل اول استفاده شد، از 6 میکروفون بهره میگیرد. بدین مفهوم که این دستگاه همانند همتایان گرانقیمتش، قادر به شنیدن صدای کاربر از تمام نقاط اتاق، حتی در صورت بلند بودن صدای موسیقی خواهد بود.
با این حال، وجه تمایز قابل توجه این اسپیکر هوشمند با دیگر رقبا در زمینهی حریم شخصی است. این دستگاه همانند دیگر دستیارهای هوشمند قادر به پاسخگویی به سؤالات است؛ اما دادههای جمعآوری شده از کاربر را بهمنظور کسب درآمد به شرکتهای تبلیغاتی نمیفروشد. در حالت ایدهآل، این بدان معنی است که تبلیغکنندگان دیگر نمیتوانند با پرداخت پول بیشتر نتایج خود را در صدر فهرستی قرار دهند و اطلاعات قرار گرفتهشده در اختیار کاربر، مناسبترین اطلاعات ممکن برای او خواهد بود.
مایکرافت وعده میدهد که تنها بهمنظور بهبود تشخیص گفتار و آنهم با اجازهی کاربران از دادههای آنها بهره خواهد گرفت و دادههای صوتی را با هیچ هدف دیگری روی سرورهایش ذخیره نخواهد کرد. همچنین در صورت موافقت با ذخیرهی دادههایتان، هر زمان که بخواهید میتوانید تصمیم خود را عوض کنید. هدف مایکرافت این است که شفافیت بیشتری نسبت به گوگل و آمازون داشته باشد. در حال حاضر، نهتنها فرآیند حذف دادههای صوتی در رقبای مایکرافت امری دشوار است؛ بلکه پیش از انجام این کار، نسبت به پایین آمدن کارایی دستگاه به کاربر هشدار داده میشود. مونتگومری میگوید:
شما دستیاری میخواهید که به نمایندگی از شما تعهد داشته باشد؛ نه نمایندگی از شرکتهایی که صراحتا به منافع شما توجه چندانی ندارند.
انقلاب متن باز
ایدهی توسعهی یک دستیار هوش مصنوعی متن باز، ایدهای جذاب و شگفتانگیز است. مونتگومری بهدرستی اشاره میکند که دیگر عرصههای فناوری، همچون سیستمعامل لینوکس یا ابزارهایی نظیر رد هت، اوبونتو، وردپرس، مونگو یا مایاسکیوال همگی از استانداردهای متن باز بهره میگیرند. او میگوید «قطعا بازیگر متن بازی نیز در عرصهی دستیارهای هوشمند به وجود خواهد آمد و یک نفر اقدام به ساخت آن خواهد کرد. چرا آن یک نفر من نباشم؟»
متن باز بودن بدین مفهوم است که مایکرافت کاربر را درون یک اکوسیستم محصور نمیکند؛ در نتیجه، این دستیار هوش مصنوعی با هر اپلیکیشن ایمیل، پلتفرم شبکهی اجتماعی، سرویس اشتراک موسیقی و هر بستر دیگری که کاربر بخواهد سازگار خواهد بود. اگر شما از جمله کاربران آیفون، آیپد، مک یا اپل تیوی محسوب شوید، بهترین انتخابتان این خواهد بود که به سراغ هومپاد، اسپیکر هوشمند اپل بروید؛ اما اگر به دنبال انعطافپذیری و آزادی عمل باشید؛ مایکرافت میتواند به گزینهی مناسب شما تبدیل شود.
ساخت دستیار هوش مصنوعی بدین شیوه، راه را به سوی مسیرهای تازهای خواهد گشود. برای مثال، تمام کاربران بهصورت همگانی میتوانند به شکلدهی شخصیت مایکرافت کمک کنند. مونتگومری میگوید:
ما در ابتدا این امکان را در اختیار کاربران قرار میدهیم تا به طرح پرسشهای ذهنی کمک کنند؛ اما آنها در نهایت پرسشهایی عینی خواهند بود. اگر شخصی بگوید: هی مایکرافت، رنگ مورد علاقهی تو چیست؟ مایکرافت در حقیقت پاسخی برای این پرسش نخواهد داشت؛ در نتیجه، موتور شخصیت آن شروع به دریافت ورودی میکند و انجمن به فکر طرح یک پاسخ میافتد و در نهایت آن را در اختیار مایکرافت قرار میدهد. اگر دفعهی بعد آن پرسش مطرح شود، او قادر به پاسخگویی خواهد بود.
با این حال، پرسشها میتوانند پیچیدهتر شوند. برای مثال میتوانید از مایکرافت بخواهید دربارهی عیسی مسیح برایتان صحبت کند. مونتگومری میگوید او به انجمن ویراستاران ویکیپدیا نگاه میکند تا دریابد چگونه بحث میتواند منجر به دستیابی به پاسخهایی شود که مورد قبول اکثریت باشد.
Mycroft AI Assistant
تاکنون، کمپین کیکاستارتر مایکرافت در حدود 3 برابر بیش از مبلغ هدف اولیه، موفق به جذب سرمایه شده است و نزدیک به دو هفتهی دیگر تا پایان مهلت مقرر زمان دارد. این ارقام نشاندهندهی شروعی خوب برای این اسپیکر هوشمند است؛ اما برای آنکه بتوانیم به جایگزینی آن با اسپیکرهای هوشمند فعلی بازار فکر کنیم، هنوز قدری زود است. اگر برای پیوستن به کمپین مایکرافت علاقه دارید، میتوانید پشتیبانی خود را از طریق این نشانی به ثبت برسانید.
مایکرافت قرار است در دسامبر سال جاری میلادی با قیمت 99 دلار برای بستهی DIY و 129 دلار برای بستهی کامل به بازار عرضه شود.