به گزارش پایگاه خبری «عصر کالا» به نقل از همشهری آنلاین، تصادفات زیاد، بی‌احترامی به مسافران، نقص سرویس و خدمات، گرانفروشی و زباله‌ریزی همه نشان از عدم‌استاندارد در خدمات حمل‌ونقل دارد و علت اصلی این نابسامانی سیستم خرده‌مالکی وسایل حمل‌ونقل است. در همین چند هفته گذشته حوادث دردناک دختران دانش‌آموز هرمزگانی، سقوط اتوبوس در جاجرود و رفتار ناشایست یک راننده تاکسی در اصفهان نمونه‌هایی از هزاران حادثه و تخلف بود که بسیاری از آنها دیده نمی‌شود. در سیستم فعلی در ایران صاحب وسیله همزمان راننده و مدیر خود است و به همین دلیل به کسی پاسخگو نیست. پلیس هم نمی‌تواند به ازای هر خودرویی یک مأمور بگمارد. در بسیاری از کشورهای دارای حمل‌ونقل پیشرفته، حمل‌ونقل عمومی توسط شرکت‌های بزرگ و معتبر انجام می‌شود و رانندگان فقط کارکنان آن شرکت هستند.

دولت‌ها، شهرداری‌ها و دستگاه‌های نظارتی هم مدیران آن شرکت‌ها را می‌شناسند و از آنها مسئولیت می‌خواهند. شرکت‌های اتوبوسرانی و تاکسیرانی در ایران صرفا محلی برای جمع‌کردن صاحبان ماشین‌ها هستند و مبلغی هم از آنها برای گذران امور خود می‌گیرند. طبیعی است که آنها اقتدار، نیروی لازم و سرمایه برای نظارت فنی ندارند و بعد از آنکه حادثه‌ای ایجاد شد نمی‌توان آنها را تحت پیگرد قرار داد. برای نمونه در بسیاری از حوادث رانندگی، راننده ممکن است کشته یا به‌شدت مجروح شود و برخورد با او یا امکان ندارد یا بی‌فایده است.

حل کوتاه‌مدت معضلات حمل‌ونقل عمومی ممکن نیست. اما در کوتاه‌مدت می‌توان با استفاده از سیستم‌های موبایل و اینترنت یک سیستم مرکزی نظارت درست کرد. پلیس راهنمایی و رانندگی می‌تواند همه رانندگان را مجبور کند که شماره خودروی خود را در داخل اتومبیل در معرض دید مسافران قرار دهند. برای کسانی هم که مجوز حمل‌ونقل مسافر دارند هم یک شماره دیگر بدهد که آسان‌تر از شماره خودرو باشد. با طراحی یک اپلیکیشن امکان گزارش‌دهی و نظارت مردمی بر رانندگان به‌راحتی قابل اجراست. در این صورت اگر راننده‌ای تخلف سرعت، برخورد غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای و هر عمل مجرمانه دیگری داشت به‌راحتی از طریق مسافران به مرکز ارسال می‌شود.

برای مثال در همان اپلیکیشن مانند waze حتی سرعت قابل کنترل است و به جای آنکه این همه مأمور راهنمایی رانندگی در سطح شهر باشند، هر شهروند می‌شود یک مأمور راهنمایی و رانندگی. یکی از تخلفات رایج بسیاری از رانندگان ریختن زباله در جاده و خیابان است. اگر در اپلیکیشن مربوطه زباله‌ریزی هم گنجانده شود، کمک بسیاری به پاکسازی‌ ایران از زباله می‌شود.

مزیت چنین سیستم یکپارچه‌ای این است که نظارت مردمی را به‌شدت بالا می‌برد و افراد متخلف می‌دانند که هر آن ممکن است توسط مسافران و یا سایر مردم گزارش شوند. حتی می‌توان از داوطلبانی که سابقه بی‌تخلفی یا کم‌تخلفی در رانندگی داشته‌اند و یا مشاغل فرهنگی دارند نیز به‌عنوان پلیس‌یار ثبت‌نام کرد و به آنها اپلیکیشن دیگری داد که گزارش‌های آنها بلافاصله توسط پلیس پیگیری شود.

درمان یک معضل اجتماعی فقط تنبیه و جریمه نیست. باید در کنار نظارت، کسانی که گزارش‌های آنها منجر به کشف جرم و یا جلوگیری از یک حادثه مرگبار می‌شود نیز تشویق شوند. می‌توان انسان‌های شریفی که با رعایت مقررات نظم جامعه را حفظ می‌کنند با تشویق‌هایی مانند تخفیف یا معافیت از عوارض یا بیمه و یا شرکت در قرعه‌کشی به‌کار نیک هدایت کرد. برای نمونه در مترو و قطارهای آلمان، اگر کسی گزارش تخریب و آسیب به قطار را دهد چندصد یورو پاداش می‌گیرد.